nepali parichaya

विधा÷क्षेत्र ः प्रकाशन÷लेखन÷बौद्धमार्गी जन्म ः १९१५ मार्ग शुक्ल चौथी;  ज.स्थान ः ओमबहाल, नः बही, काठमाडौँ;  बा ः मुक्तानन्द;  आमा ः थकुमती; शिक्षा ः संस्कृत;  विवाह:  २ विवाह;  सन्तान ः १ छोरा, १ छोरी । व्यक्तित्व ः निष्ठानन्द बौद्धिक व्यक्तित्व हुन् । कहिले व्यापार त कहिले सरकारी सेवामा प्रवेश गर्दै आफ्नो भाषा र संस्कृतिको जगेर्नामा लागेका यिनले ‘प्रज्ञापारमितायागु एकविंशती इलोकया भाषासहित नेवारीभाषाबाट अनुवाद गरी सबैभन्दा पहिले छापाखानाबाट प्रकाशन गरेका थिए । त्यसका अतिरिक्त यिनले बुद्ध धर्ममा आधारित थुप्रै पुस्तकहरू नेवारी भाषामा लेखी प्रकाशन गरेका छन् । नयिनीद्वारा लिखित ‘ललितविस्तार’नामक पुस्तक बौद्ध दर्शनको एक महŒवपूर्ण कृति हो । वारी भाषाको चार स्तम्भमध्ये यिनी एक हुन् । राणा शासन कालको अँध्यारो युगमा पनि नेवारी भाषालाई पुनः जागरण ल्याउने कार्यमा मुख्य भूमिका निभाएका यिनी पुनः जागरण समयका गद्य प्रतिभा थिए । सरकारी सेवामा आबद्ध यिनले भाषा जागरणकै निमित्त कलकत्ताबाट प्रेस खरिद गरेर आफ्नै घरमा प्रेस स्थापना गरेका थिए ।  यिनी आफ्नो मयका प्रख्यात पण...

विधा÷क्षेत्र ः धार्मिक÷सामाजिक सेवा÷सर्वोत्कृष्ट पुराणवाचन जन्म ः २०११ जेठ ३२;  ज.स्थान ः बगुवा, गोरखा;  बा ः कृष्णप्रसाद;  आमा ः लक्ष्मीकुमारी;  शिक्षा ः शास्त्री (२०३५);  विवाह: ३ विवाह, जेठी— उमा खनाल, माइला— जयलक्ष्मी न्यौपाने, कान्छी— मालती;  सन्तान ः ४ छोरा (छोराहरूमध्ये वाचनप्रवीण, दीनबन्धु पोखरेल), २ छोरी । व्यक्तित्व ः जनस्तरबाट ‘वाचन शिरोमणि’ को सम्मान पाएका नारायणप्रसाद पोखरेल संस्कृत साहित्यका धुरन्धर विद्वान् मानिन्छन् । उनका छोरा दीनबन्धु पनि पुराण वाचनमा बाबुकै प्रतिलिपि मानिन्छन् । विगतको माओवादी द्वन्द्वमा विद्रोहीद्वारा हत्या गरिए भनिएका पोखरेल पूर्वप्रम डा. बाबुराम भट्टराई तथा पूर्वमन्त्री डा.उपेन्द्र देवकोटाका सहपाठी हुन् । नेपालमा हिन्दू धर्मका शीषर्थ पुराणवाचक पोखरेललाई ‘प्रथम धार्मिक शहीद’ का रूपमा पनि चिनिन्छ । सामाजिक समानताका पक्षपाती पोखरेल जातीय विभेद विरुद्ध धार्मिक क्रान्ति गर्ने महान् व्यक्तिका रूपमा सुपरिचित छन् । धार्मिक प्रवचन यज्ञ, महायज्ञबाट सङ्कलित रकमलाई यिनले समाजसेवाका निम्ति खर्च गरेका थिए । एक हजार एक सय बत्तीस स्थ...

 विधा÷क्षेत्र : चिकित्सा जन्म : १९८९ जेठ २५;  ज.स्थान ः हनूमानगर, सिरहा;  बा ः भवविनोद उपाध्याय;  आमा ः चित्रकुमारी;  बाल्यकाल ः चार वर्षकै उमेरमा मातृस्नेहबाट वञ्चित भएर काकीको संरक्षणमा हुर्केएका;  शिक्षा ः एसएलसी— (सन् १९४८, दरभङ्गा, भारत), एमबिबिएस— कलकत्ता विवि (सन् १९५५), एमएस— विहार वि.वि. (सन् १९५), एफआरसिएस (सन् १९६१, बेलायत), एफआइसिएस (१९७५), एफएसीएस (सन् १९९४, अमेरिका);  विवाह: अन्नपूर्णा आचार्य (विमि २०१३ तिर);  सन्तान ः २ छोरा, १ छोरी । व्यक्तित्व ः शर्मा क्यान्सर रोग विशेषज्ञ हुन् । आफ्ना पिता र काकाको सहयोगमा चिकित्सक बनेका यिनी यस क्षेत्रका चम्किला तारा हुन् । नेपालमा रेडियो थेरापी प्रविधिको विकासमा उल्लेखनीय भूमिका निर्वाह गरेका शर्माले नेपालीले रोगको उपचार गर्न विदेश जानु नपरोस् भन्ने विचार राख्दथे । सन् १९६१ मा वीर अस्पतालबाट सेवा शुरु त्यहाँ सर्जरी डिपार्टमेन्ट स्थापना गरेको गरेका शर्माले त्रिवि शिक्षण अस्पतालमा लामो समयसम्म सेवा गरेका थिए । नेपाल मेडिकल एसोसियसन, अर्बुदरोग निवारण समाज आदि सङ्घसंस्थामा आबद्ध भई दिगो स्वास्थ्य ...